Gestopt met leven

Gestopt met leven…..

De mens met dementie ondersteunen bij het overlijden van familielid of medebewoner…

Iemand met dementie, die in zekere zin al afscheid heeft genomen van het eigen leven, van het leven dat was.

Regelmatig krijgen we in ons werk te maken met mensen die lijden aan dementie. We merken daar echt een toename in. Niet helemaal vreemd natuurlijk omdat de ziekte epidemische vormen lijkt aan te nemen. In 2040 is dementie de meest-voorkomende ouderdomsziekte, zo voorspelt het RIVM.

We komen mensen met dementie tegen als partner van degene die is overleden, als zus, broer, ouder. En natuurlijk kunnen het ook medebewoners zijn op de afdeling van een verzorgingstehuis waar degene is overleden voor wie wij de uitvaart  verzorgen.

Wij willen mensen met dementie betrekken bij het overlijden en het afscheid. Per situatie bekijken we hoe we dat kunnen doen.

Verdieping in dementievriendelijke uitvaartzorg

Als Alfine Uitvaarten verdiepen we ons momenteel in  onderwerp dementie, overlijden en uitvaart. We spreken met ervaringsdeskundigen en familieleden en kijken hoe we mensen met dementie kunnen ondersteunen, die met overlijden te maken krijgen.

Marion van Alfine Uitvaarten rondde onlangs de training Dementievriendelijke uitvaartzorg af en is daarmee gecertificeerd als dementievriendelijke uitvaartverzorger. De training is gegeven en ontwikkeld door het uitvaartbedrijf Terramor in samenwerking met de Stichting Alzheimer Nederland.

Onlangs spraken Marion en ik met twee gepassioneerde activiteitenbegeleidsters van het Sint Pieters en Bloklands Gasthuis, locatie Wervershof in Amersfoort (Maaike Kruis en Dianne Maaskant) . Zij werken met bewoners die dementie hebben. Het gesprek ging over het begeleiden van mensen met dementie rond overlijden en uitvaart. Er kwamen een aantal punten naar voren, die ik hier graag deel. Wellicht zijn ze anderen tot nut.   

Enkele aandachtspunten bij dementie en overlijden:

• Vertel aan de persoon met dementie dat het overlijden van een dierbare heeft plaatsgevonden. Het lijkt niet altijd vanzelfsprekend dit te doen. Onder meer omdat de de boodschap snel weer vergeten lijkt te zijn, of om heftige emoties en onvoorspelbare reacties te vermijden. Het overlijden verzwijgen brengt echter ongemak mee in de relatie en de vraag blijft of je het moet vertellen en wat dan wel het juiste moment is.
• Kies je bewoordingen bij het overbrengen van de boodschap zorgvuldig. Als je vertelt ‘die en die is gestopt met leven’ dan maak je de boodschap belevingsgericht. Waarschijnlijk beter te verwerken dan ‘die en die is gestorven’.
• Laat de rouwkaart in de omgeving van de demente persoon liggen. Dan kan de boodschap van overlijden beter hangen.
• Als de persoon die aan dementie lijdt in een verzorgingstehuis woont, dan heeft het de voorkeur een verzorgende zoveel mogelijk te betrekken (opbaring, afscheidsplechtigheid). Het wordt dan makkelijker de ervaringen te delen.
• Geef de mens met dementie ook de kans om anderen te troosten.
• Verken zo mogelijk voor de afscheidsbijeenkomst plaatsvindt de ruimte en voer bijvoorbeeld in alle rust een ritueeltje uit (bijvoorbeeld kaars aansteken, een lied zingen of een gedicht zeggen).
• Een rustige afscheidsbijeenkomst met een gering aantal genodigden is beter te begrijpen en te behappen dan een groots afscheid met veel mensen en veel beeld- en geluidsprikkels.

Er valt nog veel te zeggen

Het is een onderwerp waar nog veel over te zeggen valt. Ik kom er zeker nog op terug.