Afscheid op eigen wijze

Euthanasie

Een paar maanden na het verlies van haar man kreeg ze de diagnose borstkanker. “Voor mij hoeft het eigenlijk niet, die behandelingen”, zei ze tegen me, toen ik haar tegenkwam op een feestje. “Er is toch niets meer aan zonder mijn man. Maar ik doe het voor de kinderen”. Nog geen jaar later besloot ze dat het genoeg was geweest, na vele behandelingen en het bericht dat er uitzaaiingen in haar hersenen zaten, waarvan de gevolgen merkbaar werden. Ze koos voor euthanasie. “Het is goed zo. Ik ga naar mijn man”, zo lichtte ze haar besluit glimlachend toe.

Op eigen wijze: een laatste keer het podium

Van haar man hadden ze vorig jaar groots afscheid genomen. Een afgeladen aula, hun dochter en kleindochter die voor hem zongen, leden van zijn band die het slotnummer ten gehore brachten. En daarna een uitgebreide borrel met bitterballen in een nabijgelegen restaurant. Helemaal zoals hij was: een podiumdier, dat graag in de schijnwerpers stond. Zij was daar toen blij mee, want het klopte helemaal.

Afscheid bij leven

Zelf had ze haar leven lang aan zijn zijde gestaan. Ze zorgde voor hem en hun gezin, was er als hij optrad, werkte met hem samen in hun eigen bedrijf en in de tuin. Samen gingen ze er vaak op uit. Toch had ook zij een grote groep vriendinnen via de bridge, de tuinclub en de tennis. Enkele weken voor haar overlijden nodigde ze hen uit voor een feestelijke borrel met live muziek om haar leven te vieren. Ze wilde hen bedanken voor hun vriendschap en alle steun en aandacht rond het overlijden van haar man. En vervolgens toen zij zelf ziek werd. Zo had ze zelf afscheid van hen genomen.

Het klein houden

Haar kinderen hadden uiteindelijk vrede met haar keus voor euthanasie. Vooral omdat hun moeder zo blij was dat ze naar haar man zou gaan en verdere aftakeling haar bespaard zou blijven. De middag voor haar overlijden had ze met de kinderen en kleinkinderen in de tuin gezeten, met ze geproost en gesmuld van lekkere hapjes. Daarna hadden ze van iedereen afscheid genomen en was ze rustig heengegaan. “We willen de ceremonie heel klein houden. Zo’n grote happening als bij papa past niet bij haar”, zeiden ze. “Mama heeft al afscheid genomen van haar vriendinnen. En wij hebben de afgelopen dagen afscheid van haar genomen.”

Op eigen wijze: afscheidsbijeenkomst thuis

Ik vertelde dat het mogelijk was om thuis een kleine, informele afscheidsbijeenkomst te organiseren en haar daarna naar het crematorium te brengen. Dat bleek een goed idee. Het werd een bijeenkomst in de stijl van de vele feestjes die ze in haar leven had georganiseerd. In haar eigen huiskamer, alleen met de kinderen, kleinkinderen en haar broers en zussen. Met mooie woorden, (live) muziek waar zij van hield en bloesemtakken en bloemen uit haar tuin als versiering. En als afsluiting een toost op haar leven. Uiteraard konden de bitterballen daarbij niet ontbreken.

Een rieten uitvaartmand en een witte rouwauto

In plaats van een kist kozen ze voor een rieten uitvaartmand. “Helemaal iets voor mama”, zei haar dochter ontroerd. Zo mooi en natuurlijk en veel zachter dan een harde kist. Een vriend reed de witte rouwauto naar het crematorium. Daar namen haar kinderen definitief afscheid van haar. Haar uitvaart was het tegenovergestelde van die van haar man. Voor beiden was het een afscheid op eigen wijze.

Deze blog is geschreven in overleg met de kinderen en met hun toestemming geplaatst.