Herdenken

Altijd en overal wordt herdacht

Herdacht wordt er altijd en overal. Niet alleen op 4 mei, niet alleen op de sterfdag, de verjaardag van de overledene. Of op 2 november als met Allerzielen de overledenen herdacht worden.  Herdenken dringt zich op omdat er overal herinneringen zijn. Altijd tranen in ogen, een glimlach rond lippen, een niet te verdragen pijn in borsten, een grootse liefde in harten, een ontembaar verlangen in alles.

Vervagende beelden, een stem die stil wordt. De herinnering aan jou, in de avondzon. Herdenken komt op oneindig veel manieren voor en overal worden herinneringen gemaakt. Gepland en ongepland. Hier wat momenten en manieren waarop ‘herdenken’ de afgelopen dagen tot mij kwam.

17 juli 2020

Zes jaar geleden verloor mijn zus Lucie het leven bij de MH 17 ramp. Ik dwaal met mijn broer over de natuurbegraafplaats waar zij begraven ligt. De boomschijf die ter herinnering op haar graf is geplaatst zoeken we niet meer tussen het hoog opgeschoten gras en de veldbloemen. Of die wel of niet vergaan is zullen we niet weten. Dat zoeken heb ik in 2016 voor het laatst gedaan. Nu hoor ik mijn zus in het ruisen van de wind en ik voel haar in de zon op mijn gezicht en ik zie haar in de wolken, daar bij die natuurbegraafplaats. En op een ander moment weer elders.  Dank je wel voor je bestaan, lieve zus.

Bepaald door corona

Corona. Haar moeder is overleden aan corona. Het is in de periode dat een afscheidsbijeenkomst door maximaal dertig personen bijgewoond mag worden. Ze besluit het dan maar echt intiem te houden en het afscheid op dat moment alleen voor haarzelf als dochter, haar echtgenoot en de twee kinderen te laten zijn.   Via de livestream die het crematorium aanbiedt laat ze de bijeenkomst wel opnemen maar op dat tijdstip niet uitzenden. ‘Het voelt als een Big Brother’ zegt ze ‘als er mensen van afstand meekijken op dit moment’. Het is een liefdevol, teder, intiem en krachtig afscheid.

En nu, enkele maanden later is er een expositie in het huis van haar moeder. Haar moeder schilderde. Haar werken staan uitgestald. De genodigden zijn met elkaar heffen het glas, halen herinneringen op, mogen een kunstwerk mee naar huis nemen. Postuum herdenken, eren, samen zijn. Een eerbetoon aan deze overleden moeder. Maar ook aan haar dochter die haar liefde en de herinnering aan haar moeder zo mooi weet vorm te geven.

Ook uit coronatijd

Ik sprak hierover met de familie vandaag en de herinnering werd weer levend: Een familielid overlijdt aan een plotselinge hartstilstand. Niet alleen familielid was hij, maar ook buurtbewoner, vriend, kennis, lid van de vereniging en nog meer. Er mogen maar een paar mensen naar de uitvaartplechtigheid. Maar niet ongemerkt, zo blijkt. De rit naar het crematorium gaat vanaf huis in een Oldtimer. Omdat de overledene van Oldtimers hield. De mensen uit de buurt hebben een erehaag georganiseerd. En zo  rijdt de stoet door een haag aan weerszijden van de straat opgesteld. Van tientallen mensen. Op anderhalve meter afstand. Veraf en zo dicht bij.

En meer….

De zoon die op 18 jarige leeftijd plotseling overleed. En nu, vijftien jaar later, ontvangen de ouders op zijn sterfdag post van zijn jeugdvriend. Met een foto van hemzelf en de overleden zoon, samen op de

trampoline.  Die foto kwam onlangs boven water.  En een tekst bij de foto waarin hij vertelt dat hij de vriendschap nog altijd koestert. Zijn ouders deelden deze bijzondere gebeurtenissen met me.

En tot slot dit mooie gedicht van Frederik van Eeden (vast meer dan alleen een loflied op de waterlelie):

De waterlelie

Ik heb de witte water-lelie lief,
daar die zo blank is en zo stil haar kroon
uitplooit in ‘t licht.

Rijzend uit donker-koelen vijvergrond,
heeft zij het licht gevonden en ontsloot
toen blij het gouden hart.

Nu rust zij peinzend op het watervlak
en wenst niet meer…